Η ντροπή είναι ένα από τα πιο δυσάρεστα συναισθήματα που κάνουν τον άνθρωπο να αισθάνεται αναξιοπρεπής και κατώτερος, ακινητοποιούν τη δράση του υποκειμένου, την αναστέλλουν και τον κάνουν να παίρνει μία παθητική στάση απέναντι στον άλλον, στα γεγονότα που βιώνει ,στις καταστάσεις που συναντά. Ταυτόχρονα είναι μια κατάσταση που στρατεύεται πολλές φορές , προκειμένου να επιτευχθεί η συμμόρφωση του υποκειμένου προς τη νόρμα ,τον κοινωνικό κανόνα δηλαδή και να μην διαταραχθεί η τάξη και η συνοχή της εκάστοτε κοινότητας.
Η αίσθηση της ντροπής μπορεί να υπάρχει πιο έντονη σε ανθρώπους που βρίσκονται σε κατώτερα κοινωνικά στρώματα όπως σε φτωχούς, έχοντας μια αίσθηση ταυτόχρονα ''ανεπάρκειας'' να προσφέρουν τα υλικά αγαθά που θα ήθελαν. Σε προηγούμενες εποχές και δεκαετίες για το πρόσωπο της γυναίκας ήταν σχεδόν προϋπόθεση να είναι ντροπαλή, άρα και σεμνή, κάτι που την έκανε ταυτόχρονα θελκτική, σαγηνευτική στα μάτια ενός άντρα.
Η ''έκθεση'' αποτελεί την κατάσταση που ενεργοποιεί την ντροπή, ως έχοντας παραβιάσει κάτι κοινώς αποδεκτό και η ιδέα και μόνο της επαφής με το βλέμμα του άλλου, γεννά συναισθήματα δυσάρεστα. Αυτό το βλέμμα φαίνεται να είναι ικανό να κρίνει και να εξετάζει αδιάκριτα. Έτσι η αντίδραση του ατόμου που ντρέπεται είναι αυτόματα να αποφεύγει το βλέμμα των άλλων, να κατεβάζει το κεφάλι, να αποφεύγει την βλεμματική επαφή , σχεδόν σε μια μόνιμη βάση από ένα σημείο κι έπειτα.
Μελετώντας σφαιρικά, φαίνεται ότι το πρόσωπο του άλλου, το οποίο ντρεπόσαστε δεν είναι ένας οποιοσδήποτε άλλος, αλλά σίγουρα κάποιος που του αποδίδετε ένα στάτους υψηλότερο από το δικό σας. Προφανώς και σχεδόν με σιγουριά μπορώ να πω, ότι στην πραγματικότητα το συναίσθημα της ντροπής προκύπτει από μία σχέση εξουσίας, είτε πραγματικής είτε φαντασιακής, ανάμεσα σε αυτόν που ντρέπεται και στον άλλον.
Στη συνέχεια η ντροπή ενδοβάλλεται και λειτουργεί αυτόματα χωρίς απαραίτητα να βρίσκεται παρόν το πρόσωπο που ντρέπεται κάποιος, απλά επειδή λειτουργεί ο ενδοβλημμένος-εσωτερικευμένος άλλος. Η ντροπή είναι ένα παθητικό συναίσθημα που καταστέλλει και αναστέλλει την ατομική έκφραση, είναι σαν μία εσωτερική επίθεση από το ίδιο το άτομο προς τον εαυτό. Παρεμποδίζει την κοινωνική αλλαγή και λειτουργεί ως το συναίσθημα που μαζί με άλλα, όπως ο φόβος και η ενοχή, σαν ένας φύλακας της υπάρχουσας συνθήκης.
Ξεπερνώντας ένα από τα βασικά συμπτώματα της ντροπής που είναι η σιωπή, περνώντας από την ακινητοποίηση και την απομόνωση, στην δράση , στην έκκληση για βοήθεια, υποστήριξη και συμπαράσταση, μόνο έτσι θα σπάσουν τα ''βαριά '' κατεστημένα και θα χτιστεί σιγά-σιγά η αίσθηση ελευθερίας που όλοι επιζητούν !!
Comments